Ulica Stanisława Przybyszewskiego w Łodzi – ulica w Łodzi, biegnąca od placu Władysława Reymonta i skrzyżowania z ulicą Piotrkowską, aż do skrzyżowania z aleją Hetmańską, na granicy Olechowa i Janowa.

Na odcinku od ulicy Piotrkowskiej aż do alei Książąt Polskich, trakt pełni rolę arterii komunikacyjnej, stanowiącej alternatywę dla Trasy W-Z, aby na samym jej końcu przeobrazić się w drogę gruntowo-płytową o minimalnym znaczeniu komunikacyjnym, przeznaczoną w przyszłości do dalszej rozbudowy.

Ulica została wytyczona wraz z przekształceniem Łodzi w osadę przemysłową, jako trakt łączący nową osadę Łódkę z wsią Zarzew, aby z biegiem lat stać się arterią komunikacyjną, łączącą Górniak z osiedlem Zarzew, następnie z południem osiedla Widzew Wschód i Augustowem, a od 1990 roku z Olechowem i Janowem.

Historia

W latach 1824–28, na południe od Nowego Miasta (na terenach miejskich oraz rządowych), utworzono kolejną osadę przemysłową, przeznaczoną pod osiedlenie przede wszystkim tkaczy lnu i bawełny, którą nazwano Łódka. Osada położona była wzdłuż traktu piotrkowskiego i rzeki Jasień, a także obejmowała wieś rządową Wólka, Zarzew oraz Widzew.

Podczas regulacji ulicy Piotrkowskiej na terenie nowej osady, wyznaczono przebieg siedmiu nowych przecznic oraz m.in. dochodzącą do niej ulicę, którą nazwano Zarzewska, a także Górny Rynek (obecny plac W. Reymonta). Nowa ulica została po raz pierwszy przedstawiona na planie sporządzonym przez geometrę Jana Leśniewskiego w 1825 roku.

Nazwy ulicy

  • Zarzewska (bądź czasem Starozarzewska) – 1826–1915
  • Boehmische Linie – 1915–18
  • Zarzewska – 1918–20
  • Aleksandra Napiórkowskiego – 1920–40 (końcowa część ulicy do roku 1940 dalej jako Zarzewska), jako upamiętnienie poległego w wojnie polsko-bolszewickiej posła PPS, przed wojną mieszkającego wraz z żoną Alicją na tejże ulicy,
  • Boehmische Linie – 1940–45
  • Aleksandra Napiórkowskiego – 1945–52
  • mjr. Stefana Przybyszewskiego – 1952–90 (w 1976 przedłużona do ulicy Augustów)
  • Stanisława Przybyszewskiego – od 1990

Ulica Przybyszewskiego jest przykładem ciekawego pomysłu politycznej zmiany nazwy ulicy. Dokonano tego, wybierając nowego patrona ulicy, noszącego to samo nazwisko i pierwszą literę imienia. Pozwoliło to zniwelować koszty i problemy, związane z wymianą dokumentów, aktualizacją map, czy zakupem przez obywateli nowych tabliczek adresowych.

Ważne obiekty na przebiegu ulicy

  • początek: park im. Władysława Reymonta.
  • nr 9: dom, do którego przybyła pierwsza grupa lotników angielskich w czerwcu 1941 roku.
  • nr 10: willa Eugeniusza Geyera – została wzniesiona na przełomie XIX i XX wieku. Swoją bryłą nawiązuje do stylu renesansu. Jej wnętrza zajmuje Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna.
  • nr 12: budynek dawnej Fabryki Rassalskich, powstałej w 1926 roku. Firma Ignacego Rassalskiego zajmowała się produkcją lin i powrozów, wykorzystywanych w transporcie i przemyśle jako jedno największych tego typu przedsiębiorstw w ówczesnej Polsce.
  • nr 16: dawne kino Wolność (przed wojną i w jej czasie Palladium).
  • nr 17: dawny dom rodzinny Jacka Tramiela, twórcy Commodore International.
  • nr 24: dawny dom Adolfa Steinerta.
  • nr 28: budynek dawnego browaru Jerzego Keilicha, powstały w 1890 roku, jako następna inwestycja rodzinna, zaraz po browarze i fabryce octu Gustawa Geilicha. Jej właściciel, Jerzy Keilich, zginął tragicznie w wypadku samochodowym 17 lipca 1937 roku, na przejeździe kolejowym na Lublinku.
  • nr 70: kamienica i zabudowania pofabryczne dawnej Fabryki Gustawa Fiszera, produkującej trutki na muchy i ozdoby do trumien.
  • nr 85 (skrzyżowanie z ul. płk. Jana Kilińskiego): dawna fabryka Adama Ossera
  • okolice nr 244 (skrzyżowanie z ul. Niciarnianą): przystanek kolejowy Łódź Zarzew
  • nr 325: Cmentarz Zarzew
  • kwartał ulic Przybyszewskiego/aleja Książąt Polskich/Zakładowa: Cmentarz Rzymskokatolicki pw. Wszystkich Świętych

Zobacz też

  • Zmiany nazw ulic i placów w Łodzi

Przypisy

Bibliografia

  • AnnaA. Rynkowska AnnaA., Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, ISBN 978-83-939822-4-0 .
  • Maciej Janik, Jacek Kusiński, Mariusz Stępniewski, Zdzisław Szambelan: Łódź na mapach 1793–1939. Wyd. I. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2012. ISBN 978-83-927666-3-6.

Przybyszewskiego Stanisława Łódź (ŁódźGórna,), Ulica, od 92313 do

Przybyszewskiego Stanisława 75 (ul), 93126 Łódź (ŁódźGórna)

Przybyszewskiego Stanisława 16 (ul), 93189 Łódź (ŁódźGórna)

Łódź. Ulica Przybyszewskiego do remontu. Zamknięta od Piotrkowskiej do

Przybyszewskiego Stanisława 197a (ul), 93120 Łódź (ŁódźWidzew)